Dzień dobry!
Zarówno lato, jak i jesień, to czas kiedy targowe stragany uginają się pod ciężarem sezonowych produktów, soczystych owoców i zdrowych warzyw. Każdy z nas chciałby cieszyć się ich smakiem cały rok, albo chociaż umilić sobie zimowy dzień otwierając słoik z ulubioną konfiturą. Jednak aby te małe marzenia się ziściły, musimy zakonserwować nasze ulubione produkty i smaki wtedy, gdy posiadają najlepsze walory.
Jedną z najpopularniejszych metod konserwowania żywności jest jej mrożenie – wystarczy umyć i osuszyć produkty, a następnie je zamrozić. Jednak większość z nas praktykuje inny sposób – zamykanie w słoikach swoich ulubionych smaków.
Aby przetwory w słoikach przetrwały dłuższy czas, musimy je zakonserwować, jednak nie w taki sam sposób jak przetwory kupione w sklepie. Do naszych słoików nie dodamy ani grama sztucznych dodatków - wykorzystamy całkiem inne sposoby.
By Twoje przetwory się udały, musisz pamiętać o kilku rzeczach.:
Słoiki – Słoiki, butelki lub inne naczynia, które będziesz wykorzystywać do przetworów, muszą być czyste. Dokładne ich umycie płynem do naczyń nie wystarczy, musisz je również wyparzyć lub wypiec w piekarniku. Z pomocą może przyjść zmywarka do naczyń, która dodatkowo ułatwi nam pracę, ponieważ wysuszy słoiki. Zaleca się, aby słoiki do wekowania były wykonane z grubszego szkła, jednak wieloletnia praktyka przygotowywania przetworów w słoikach typu twist (po takich produktach jak majonez, musztarda czy oliwki), pozwala mi na polecenie również i takich pojemników. Zatem nie wyrzucaj ich, a znajdź dla nich miejsce w spiżarni. Warto jednak zaopatrzyć się w nowe zakrętki, które obecnie można dostać w wielu fantazyjnych wzorach i kolorach: z owocami, warzywami lub modną kratką. Kupując zakrętki, wybieraj takie, które mają jak najwięcej wypustek - będą mocniej trzymać.
Gotowanie – Do przygotowania konfitury, keczupu czy innego przetworu, wykorzystaj garnek z grubym dnem. Może być również teflonowy - zapobiegnie to ewentualnemu przypaleniu się składników, jeśli zapomnisz o przemieszaniu zawartości garnka.
Nakładanie – Do tej czynności przyda się lejek i rękawice kuchenne: materiałowe lub gumowe z wypustkami. Dzięki takim wypustkom łatwo chwycisz w dłonie gorący słoik oraz dokładnie i mocno go zakręcisz.
Pasteryzacja – Istnieją dwa sposoby pasteryzacji: na mokro oraz na sucho. Oba są równie popularne. Aby zapasteryzować przetwory na mokro, wysoki garnek wyłóż papierem lub ściereczką i ustaw w nim słoiki tak, aby się wzajemnie nie dotykały (stykanie się słoików może spowodować pęknięcie szkła). Ciepłe słoiki zalej gorącą wodą do ¾ wysokości słoików, zimne analogicznie zimną wodą. Pasteryzuj przez ok. 30 minut od czasu zagotowania się wody. Następnie wyciągnij słoiki i przykryj je ściereczką, aby wolniej stygły. Aby mieć jeszcze większą pewność, że przetwory się nie zepsują, możesz przeprowadzić tyndalizację czyli trzykrotną pasteryzację, każdorazowo studząc słoiki. Pasteryzacja na sucho to nic innego jak wstawienie słoików do piekarnika i ich pieczenie. Temperatura takiej pasteryzacji wynosi ok. 130°C, jednak w obu przypadkach czas uzależniony jest od kwasowości przetworu. W przypadku pasteryzacji na sucho słoiki również pozostawiamy do wystygnięcia, nie obracając ich do góry dnem. Jeśli przetwór zawiera dużo cukru, nie musisz go pasteryzować. Wystarczy gorącym przetworem napełnić słoiki, zakręcić je, obrócić do góry dnem i pozostawić do ostudzenia.
Kolejnym popularnym sposobem konserwowania żywności jest jej suszenie. Już w czasach prehistorycznych znana była ta metoda zachowania żywności na późniejszy, mniej obfity w pokarm okres. Za suszeniem przemawia również ekonomia – jest to najtańsza metoda konserwowania, ususzone produkty zajmują mało miejsca, a ponadto zachowują swoje walory smakowe.
Istnieją trzy znane sposoby suszenia: suszenie na słońcu, w piekarniku i w suszarce. Na suszenie na słońcu możemy się zdecydować tylko wtedy, kiedy jesteśmy pewni, że w naszej okolicy powietrze jest czyste. Mimo tego, że jest to najtańsza metoda suszenia żywności, to niesie ona ze sobą pewne problemy. Jeśli temperatura suszenia będzie zbyt niska, a wilgotność powietrza zbyt wysoka, jedzenie może się zepsuć, zanim się ususzy. Wskazana w tym przypadku jest wstępna obróbka termiczna produktów. Owoce często okadza się dymem z palonej siarki, dlatego na opakowaniach suszonych owoców możecie zobaczyć w składnikach związki tego pierwiastka chemicznego.
Kolejnym wspomnianym sposobem jest suszenie w piekarniku. W tym przypadku mamy całkowitą kontrolę nad procesem suszenia, ponieważ sami ustawiamy temperaturę, a by poprawić cyrkulację powietrza możemy uchylić drzwiczki piekarnika. Produkty powinno się umieszczać raczej na siatce niż na nieprzepuszczalnej blasze. Jeśli decydujesz się suszyć na raz kilka blach, należy zmieniać ich kolejność co kilka godzin. Warto też doglądać samych produktów i je również obracać.
Na koniec suszenie w suszarce – obecnie chyba najbardziej popularny sposób suszenia, bowiem suszarki można zakupić w okresie letnio-jesiennym w bardzo atrakcyjnych cenach. Aby suszarka działała efektywnie, należy ją ustawić w pomieszczeniu z dobrą wentylacją. Zalecenia producentów odnośnie temperatur suszenia znajdziecie na opakowaniach suszarek, jednak warto wspomnieć, że dla owoców to około 45°C, 50 dla warzyw, 40 dla ziół i 60 dla mięsa.
Bez względu na to jaką metodę suszenia wybraliśmy, należy sprawdzić czy produkty zostały wystarczająco wysuszone. Wystarczy przed i po suszeniu (wysuszone produkty muszą być ostudzone) zważyć owoce czy też warzywa. Waga suszu w pewnym momencie powinna przestać spadać i pozostać stała. Wówczas wiemy, że z produktu pozbyliśmy się wody i możemy go spokojnie przechowywać.
Wybierając produkty do suszenia należy pamiętać o kilku rzeczach. Zioła zbierajmy przed kwitnieniem, wtedy są najbardziej aromatyczne. Warzywa najlepiej zbierać tuż przed dojrzeniem, a owoce już dojrzałe. W obu przypadkach skórka nie może być uszkodzona ani posiadać przebarwień. Wszystkie produkty można suszyć ze skórką (o ile jest jadalna), jednak usunięcie jej spowoduje szybsze dostanie się ciepłego powietrza do wnętrza owocu. W przypadku owoców warto też usunąć ich pestki.
